Anjo is nabestaande van een orgaandonor

Anjo van de Mortel (53) veranderde zeven jaar geleden haar keuze van ja naar nee in het Donorregister. Het was het gevolg van de dood van haar man Boris in 2009. Zijn organen werden gedoneerd, waardoor Anjo voor haar gevoel nooit goed afscheid heeft kunnen nemen.

Boris stelde de donatievraag
“Ik werk al jaren als assistent op de operatiekamers in het Sint Annaziekenhuis in Geldrop. Boris werkte daar ook. Hij was geestelijk werker. Dat hield eigenlijk in dat hij altijd klaar stond voor de mensen daar. Eén van de dingen die hij deed, was de vraag aan nabestaanden stellen of we de organen van de patiënt mochten doneren. Veel mensen dachten dat hij voor orgaandonatie was en geregistreerd was met een ja. Maar dat was niet zo. Hij liet de beslissing namelijk aan zijn nabestaanden over. Aan mij en mijn kinderen dus.

Boris en ik hadden vaak gesprekken over het leven en de dood. Ook orgaandonatie werd veel besproken. Ondanks dat Boris de vraagsteller van orgaandonatie in het Sint Anna was, stond hij dus niet geregistreerd met een ja. Hij was fel tegen de voorlichting van de overheid.  Het werd te veel vanuit één kant belicht. En daar was ik het toen al mee eens.”

‘Ik had altijd het gevoel dat er iets niet klopte’
“De gezondheid van Boris was niet super. Hij heeft twee keer een herseninfarct gehad. In 2009 kreeg hij een hersenbloeding en die is hem fataal geworden. Op dat moment waren we met z’n tweeën thuis. Hij kwam naar me toe en zei dat hij zich niet goed voelde. Hij wilde dat ik de dokter belde. Dat deed ik en in no time stond de kamer vol met medisch personeel. Onderweg naar het ziekenhuis reed de ambulance met daarin Boris voor me uit. Toen deze stapvoets ging rijden, wist ik dat het niet goed zat.

Eenmaal in het ziekenhuis ging alles heel snel. Er was alleen nog maar een MRI-scan gemaakt bij Boris, toen de arts al naar ons toe kwam met de donatievraag. Die werd snel en op een heel klinische manier gesteld. Mijn eerste antwoord was nee. Voor mij is orgaandonatie altijd een rode draad geweest in mijn leven. Wanneer ik met mijn werk betrokken was bij uitname-operaties, had ik het gevoel dat er iets niet klopte. Maar ik wist niet wat, ik kon de vinger er niet opleggen. Nadat ik een moment alleen had gehad met Boris op de Intensive Care, besloot ik toch voor ja te kiezen. Stiekem hoopte ik dat ik met deze keuze voor altijd van die twijfel over orgaandonatie af was.”

De orgaanprocedure
“Toen ik aan de arts vertelde dat de organen van Boris gedoneerd mochten worden, ging het razendsnel. Er werd alles aan gedaan om de organen zo goed mogelijk intact te houden. Op vrijdag, zaterdagochtend en zaterdagavond werd er een EEG bij Boris gemaakt, waaruit bleek dat er nog activiteit in de hersenen plaatsvond. Na de vierde EEG, op zondagochtend, was er geen hersenactiviteit meer. Toen was hij hersendood en kon de orgaantransplantatie gedaan worden.

De orgaanprocedure duurde heel lang. Zondagavond kon hij pas naar de operatiekamer voor de transplantatie. Tot die tijd moesten we wachten. Boris was hersendood, maar werd nog wel aan het zuurstof gehouden voor de organen. Dat betekende dat we die avond afscheid moesten nemen van een warm lichaam, waarin het hart nog klopte. Het voelde alsof we een slapende Boris naar de operatiekamer brachten.”

‘Goede voorlichting ontbreekt’
“In de maanden daarna heb ik veel nagedacht en gelezen over orgaandonatie. Ik heb mijn keuze veranderd van ja naar nee en heb besloten dat ik ook geen ontvanger van donororganen wil zijn. Vanaf die tijd ben ik mijn verhaal gaan vertellen op symposia. Dat was in het begin ontzettend moeilijk. Maar het is ook een manier van verwerken voor mij geweest.

Dat er zo weinig mensen staan geregistreerd in het Donorregister, zegt iets over hoe moeilijk het onderwerp is. Ik vind dat de overheid beide kanten van het onderwerp moet belichten. Goede voorlichting ontbreekt er op deze manier. Wanneer die er wel was geweest, had ik misschien in eerste instantie al anders nagedacht over orgaandonatie.”